Mark Rutte deklaron se, për të ruajtur nivelin aktual të mbrojtjes, 2 përqind e PBB-së nuk është e mjaftueshme.
Thirrje për më shumë shpenzime në mbrojtje
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, ka bërë thirrje për rritjen e shpenzimeve për mbrojtjen nga vendet anëtare, ndërsa përgatiten për presionin e mundshëm që mund të vijë nga Presidenti i ardhshëm i SHBA-së, Donald Trump.
Pas aneksimit të Krimesë nga Rusia dhjetë vite më parë, udhëheqësit e NATO-s u angazhuan të ndalonin shkurtime të mëtejshme në mbrojtje dhe të rrisnin shpenzimet në 2 përqind të Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB) për buxhetet ushtarake. Megjithatë, Rutte deklaroi të mërkurën, pas një takimi të ministrave të jashtëm të NATO-s në Bruksel, se ky nivel nuk është më i mjaftueshëm.
“Ne mund ta mbrojmë veten tani, dhe askush nuk duhet të tentojë të na sulmojë. Por dua që kjo situatë të mbetet e njëjtë edhe pas katër apo pesë vitesh,” tha ai.
Rritja e shpenzimeve nga vendet anëtare
Shpenzimet për mbrojtjen nga vendet e NATO-s janë rritur ndjeshëm gjatë viteve të fundit, veçanërisht pas pushtimit të Ukrainës nga Rusia në shkurt të vitit 2022. NATO vlerëson se 23 nga 32 vendet anëtare do të arrijnë objektivin e 2 përqindëshit këtë vit, një përmirësim i madh krahasuar me vetëm tre vende që e arritën këtë synim në vitin 2014.
Megjithatë, një pjesë e vendeve anëtare ende nuk e përmbushin individualisht këtë objektiv, ndërsa udhëheqësit e NATO-s kanë rënë dakord që 2 përqind duhet të jetë minimumi dhe jo maksimumi i shpenzimeve për mbrojtjen.
Presioni nga presidenca e ardhshme e Trump
Donald Trump, i cili do të marrë detyrën më 20 janar, ka paralajmëruar se SHBA nuk do të mbrojë vendet që nuk i përmbushin detyrimet e tyre financiare. Ai ka theksuar se NATO bazohet në parimin se një sulm ndaj një anëtari konsiderohet si sulm ndaj të gjithëve.
Në korrik, Presidenti në largim Joe Biden dhe homologët e tij nga NATO miratuan ndryshimet më të mëdha në strategjinë mbrojtëse të aleancës që nga Lufta e Ftohtë. Këto masa synojnë të parandalojnë çdo sulm të mundshëm nga Rusia.
Sipas planeve sekrete të NATO-s, deri në 300,000 ushtarë do të jenë të gatshëm të lëvizin në kufirin lindor brenda 30 ditësh. Megjithatë, për zbatimin e plotë të këtij plani, disa vende mund të duhet të shpenzojnë deri në 3 përqind të PBB-së së tyre.
Kohëra të rrezikshme dhe nevoja për veprim
Sekretari i Jashtëm i Mbretërisë së Bashkuar, David Lammy, paralajmëroi se “po jetojmë në kohë shumë të rrezikshme,” duke përmendur rolin e Rusisë në konflikte të ndryshme në Lindjen e Mesme dhe Afrikë, përveç luftës së saj në Ukrainë. Ai bëri thirrje për rritje urgjente të shpenzimeve për mbrojtjen në të gjitha vendet anëtare të NATO-s.
Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Antony Blinken, gjithashtu theksoi rëndësinë e forcimit të NATO-s duke rritur aftësitë për të përballuar agresionin dhe për të garantuar paqe dhe stabilitet në rajon. Ai tha: “Kjo është koha për çdo aleat që të angazhohet më shumë, jo më pak.”
Zhvillimi i industrisë së mbrojtjes në Evropë
Rutte gjithashtu nënvizoi rëndësinë e zgjerimit të industrisë së mbrojtjes në Evropë. Ai sugjeroi nxitjen e kompanive për të hapur më shumë linja prodhimi dhe për të punësuar më shumë njerëz, duke adresuar shqetësimet se mbështetja perëndimore për Ukrainën ka ulur ndjeshëm rezervat e armëve.
“Ne po prodhojmë pak, me çmime shumë të larta, dhe shpërndarja është tepër e ngadaltë,” tha ai. “Nuk mund të lejojmë një situatë ku paguajmë më shumë për të njëjtat gjëra, ndërsa përfitimet shkojnë kryesisht për aksionarët.”
Lajmi është përgatitur nga agjencitë e lajmeve dhe publikuar për ju.